Unha
morte anunciada
Teo Cardalda F.
Ao longo destas
catro últimas décadas a vila-porto de Vilaxoán foi perdendo todo o
tecido industrial: maquinaria pesada de Atlántica, depuradoras como
Pipla, Losada, fábricas de conservas de Costas e Miñán, Peña e
agora unha das máis emblemáticas como é a de Pita (Cuca). Soamente
coas citadas, a perda de postos de traballo son abondo abraiantes.
Quero resaltar a loita que levan nestes intres as mulleres da fábrica
Pita que son dignas de eloxio, pola súa constancia e exemplo da
defensa dos seus posto de traballo.
Non
soamente foi a industria, senón que o sector primario como é a
pesca de baixura foi quedando baixo mínimos e o que toca a parte do
mexillón e marisqueo, o sector non están hoxe no seu mellor
momento.
Non
encanto, tamén hai que subliñar o abandono por parte dos poderes
públicos e políticos en defensa da mellora da vila, xa que a
representación que tivemos deses poderes brillou pola súa ausencia.
¿Cales foron as consecuencias?. Falta de apoio de acometer
infraestruturas, falta de perspectiva de futuro cara a unha mellora
económica. Perspectivas que non se tomaron no seu día, cousa que xa
viña dicindo nos anos noventa a Asociación de Veciños de rexenerar
as praias, intentando loitar durante unha década por esta
infraestrutura, lográndose facer unha parte. A idea era recuperar
tódalas praias desde un punto de vista turístico, non era a
panacea dos problemas, porén, podería ser o tirón de moitos
proxectos cara ao futuro.
Tamén
predominou, u
nha política negativa de recheos e unha
ordenación urbana nefasta e a perda de estamentos oficiais,
comezando hai 100 anos co Concello e Xulgado. Como no seu día
(primeiros dos anos 60) perdeuse a Casa do Mar e a Escola de Náutica,
cando a familia Montenegro doara a casa no Preguntoiro para acometer
esas obras. Agora soamente quédanos o Centro de Atención Primaria,
pero xa anda o diaño a tentar aos dos despachos para rexeitalo.
Aquel
porto pesqueiro de antano coas súas fábricas de salgadura que logo
derivaron en conserveiras, unha importante flota de baixura, unha
lonxa das máis importantes da Ría de Arousa, pequenas empresas
auxiliares e o valor engadido de todo este tecido primario e
industrial, quedou na súa mínima expresión.
Hoxe,
Vilaxoán asemella a un pobo en decadencia, un pobo que atópase
agonizando industrial e moralmente, sendo o máis grave a perda de
ilusión de moita xente que ve con impotencia esa morte anunciada.
Aínda que moitos de nós, quizais no fixemos o posible para evitalo,
uns por egoísmo, outros por individualismo e “pasotismo” para
loitar por un Vilaxoán mellor, vendo pasar o enterro de lonxe desde
as fiestras das casas e dos bares.
O sábado fun a Vilaxoán. E foi para emocionarme. Estaba cantado que ía emocionarme. Era inevitable. A dicir verdade, xa montei no tren en Santiago emocionado. Porque o xeito de morrer de Gonzalo foi tan non natural para un militante revolucionario que a min a noticia canalla sentoume coma unha patada na alma. Sóubeno por Teo, amigo seu e meu. 
Ninguén me negará con razón que morrer como morreu Gonzalo Bouza-Brei é a peor maneira de morrer que pode ter un apóstolo da revolución como era el. O caso é que o sábado todo foron emocións para min en Vilaxoán. Vilaxoán xa é en por el emocionante. E máis beneficiado como está polas ondas do mar de Rianxo. Se será emocionante canto bican as ondas do mar de Rianxo, que o propio Valle fantasiou con que súa nai o pariu no medio e medio da ría entre Vilaxoán e o Caramiñal. Pero é que ademais o sábado todo axudaba a emocionarse no Centro Cultural de Vilaxoán: A Quenlla ó completo; Cómplices ó completo; catro oradores de palabra álxida e dous mestres da declamación. Todos precedidos dunhas palabras emocionadas e emocionantes de Teo. Puxo nelas o corazón. Puxérono todos. Ben se veu. Eu emocioneime moito. E Gonzalo ben o merece.
Tamén
predominou, unha política negativa de recheos e unha
ordenación urbana nefasta e a perda de estamentos oficiais,
comezando hai 100 anos co Concello e Xulgado. Como no seu día
(primeiros dos anos 60) perdeuse a Casa do Mar e a Escola de Náutica,
cando a familia Montenegro doara a casa no Preguntoiro para acometer
esas obras. Agora soamente quédanos o Centro de Atención Primaria,
pero xa anda o diaño a tentar aos dos despachos para rexeitalo.
